– Ја повикуваме Комисијата да предложи двегодишно „паузирање“ на Законот за вештачка интелигенција, пред да стапат во сила клучните обврски од него, се наведува во писмото, меѓу чии потписници се и првите луѓе на „Ербас“, „Тотал “, „Луфтханза“, АСМЛ и „Мистрал“.
Во писмото компаниите посочуваат дека „нејасните, преклопувачките и сложените“ одредби на регулативата ги ограничуваат нивните можности за работење во Европа.
Според потписниците на писмото, паузирањето би сигнализирало дека ЕУ е сериозна во врска со плановите за поедноставување на процедурите за иноваторите и инвеститорите и за зајакнување на конкурентноста.
Компаниите бараат одлагање на стапувањето во сила на општите одредби од Законот за вештачка интелигенција, чија примена треба да почне од 2 август годинава, кои, според нив, би почнале да се применуваат од август 2026 година заедно со останатите правила.
Изминатиов период зајакна притисокот на повеќе фирми, пред се на технолошките гиганти, за измени на Законот, а и самата Европска комисија најави негово преиспитување во рамки на мерките за „административно поедноставување“, односно за намалување на бирократските процедури со цел да се олесни работата на компаниите и да се поттикне развојот на економијата во ЕУ.
Извршната потпретседателка на Европската комисија за технолошки суверенитет, безбедност и демократија Хена Виркунен на почетокот на неделава изјави дека се разгледува идеја за запирање на имплементацијата на општите одредби од Законот за вештачка интелигенција до крајот на август, за да се даде дополнително време за подготвување на упатствата за спроведување на законската регулатива.
Законот за вештачка интелигенција на ЕУ, кој е прва сеопфатна законска регулатива во светот за оваа технологија, е дизајниран да гарантира дека вештачката интелигенција развиена и користена во Унијата е безбедна и доверлива и дека се преземени мерки за заштита на основните права на луѓето.
Со Законот се воспоставуваат стандарди за обезбедување минимален ризик при користењето на системите за вештачка интелигенција и за нивна целосна транспарентност. За оние системи за вештачка интелигенција што се идентификувани како високоризични се предвидени строги барања, кои меѓу другото вклучуваат и мерки за намалување на ризикот, евиденција на активностите, комплетна документација, човечки надзор и кибер безбедност. Во оваа високоризична група меѓу другите се вклучени и системите за вештачка интелигенција што се користат за утврдување или проценка дали некој субјект има право да добие кредит, како и алгоритмите кои управуваат со автономни роботи.
Со Законот се забранува користење на системи за вештачка интелигенција кои се сметаат за „јасна закана за основните човекови права“, како што се апликации за манипулирање со однесувањето на луѓето, играчки кои со гласовна помош можат да поттикнат „опасното однесување“ на малолетниците, како и системи кои овозможуваат „социјално оценување“ од владите или компаниите. Се забранува употреби на системи за препознавање емоции на работното место, за категоризација на луѓе или за биометриска идентификација на далечина во реално време.
Законот воспоставува и правила за т.н. модели со вештачка интелигенција за општа намена, кои се повеќе се користат како компоненти на современите апликации, потоа обезбедува транспарентност долж целиот синџирот на вредност и предвидува решенија за можните системски ризици.
Тој официјално стапи во сила лани во август, а до 2 август 2025 година земјите членки на ЕУ треба да почнат со примина на основните одгредби, кои меѓу другото предвируваат и формирање на национални надлежни органи, што ќе ја надгледуваат примената на правилата за системите за вештачка интелигенција и ќе вршат активности за надзор на пазарот.
