Трговските политики на американскиот претседател Доналд Трамп ги потресоа глобалните акции во последните недели, поттикнувајќи ги инвеститорите да бараат безбедни засолништа на финансиските пазари.
Швајцарскиот франк дефинитивно имаше корист од ова, бидејќи генерално се смета за безбедно засолниште во време на макроекономска или геополитичка неизвесност. Швајцарската валута порасна за десет проценти во однос на американскиот долар од почетокот на годината – но во Швајцарија, растечката побарувачка за франкот создава предизвици за креаторите на политиките, пишува SEEbiz.
Швајцарскиот франк последен пат се тргуваше за 0,2 проценти повисоко во однос на американскиот долар, при што еден долар вредеше околу 0,82 швајцарски франци. Швајцарската валута, која претходно беше непроменета, се опорави откако податоците на ADP покажаа дека вработеноста во приватниот сектор во САД се забави на двегодишно најниско ниво минатиот месец.
Силниот франк врши дефлациски притисок врз Швајцарија. Како што валутата расте, увозот – кој игра значајна улога во економијата на земјата – станува поевтин.
За некои земји, овој ефект би можел да биде добредојдено олеснување од инфлацијата. Но, додека многу развиени пазари, како што се САД и Велика Британија, сè уште работат на намалување на инфлацијата до нивните цели од два проценти, Швајцарија се соочува со спротивен проблем: цените паѓаат премногу.
Швајцарската инфлација стана негативна во мај, а индексот на потрошувачки цени во земјата се намали за 0,1 процент на годишно ниво. Цената на увезената стока значително се намали, за 2,4 проценти во споредба со претходната година, откако остана непроменета претходниот месец.
Шарлот де Монпелје, виш економист за Франција и Швајцарија во ING (Internationale Nederlanden Group), ја истакна улогата што ја одигра апрецијацијата на валутата во сликата за инфлацијата во земјата.
„Силниот швајцарски франк значително ја намали цената на увезената стока… Со оглед на тоа што увозот сочинува 23 проценти од кошничката на CPI (индекс на потрошувачки цени), ова има значително влијание врз вкупната инфлација во Швајцарија.“
Податоците од мај го означија првото враќање на Швајцарија кон дефлација од пандемијата. Ова би можело да ја натера Швајцарската национална банка да користи две клучни политики претходно спроведени за да се справи со она што Де Монпелје го нарече „трајна главоболка“ за централната банка.
Швајцарската национална банка го прекина седумгодишниот низ на негативни каматни стапки во 2022 година – непопуларна политика меѓу штедачите и заемодавателите бидејќи ги уништува приносите од штедењето и ги намалува маржите и профитабилноста на банките.
На последниот состанок во март, централната банка ја намали својата основна каматна стапка за 25 базични поени на 0,25 проценти.
По објавувањето на податоците за инфлацијата оваа недела, се очекува Швајцарската национална банка да „се обиде да се бори против апрецијацијата на швајцарскиот франк со оружјето што ѝ е на располагање“, рече Де Монпелје.
ING очекува Швајцарската национална банка да ја намали својата основна каматна стапка за 25 базични поени на следниот состанок подоцна овој месец – а Де Монпелје рече дека веројатно ќе следат понатамошни намалувања.
„Врз основа на сегашните податоци, враќањето на негативните каматни стапки пред крајот на годината изгледа сè поверојатно“, рече таа.
„Нашето основно сценарио вклучува второ намалување од 25 базични поени во септември, што би ја намалило референтната каматна стапка на -0,25 проценти. Иако швајцарската Наронда банка би претпочитала да избегне поголеми намалувања, намалувањето од 50 базични поени во јуни не може да се исклучи.“
Друга алатка што Швајцарската национална банка ја користеше во минатото за да го олади швајцарскиот франк е интервенцијата на девизниот пазар со продажба на франци и купување странски валути.
Сепак, со враќањето на американскиот претседател Доналд Трамп во Белата куќа, оваа стратегија сега доаѓа со политички предизвици.
Уште во 2020 година, Министерството за финансии на САД, под првата администрација на Трамп, ја нарече Швајцарија манипулатор на валутата, обвинувајќи ја за намерно девалвирање на швајцарскиот франк во однос на доларот. Швајцарската национална банка ги негираше обвинувањата во тоа време.
Целосниот список на таканаречени реципрочни тарифи на Трамп наведува дека „манипулацијата со валутата и трговските бариери“ се земаат предвид при пресметувањето на тарифите што поединечните земји им ги наметнале на Соединетите Американски Држави. Администрацијата соопшти дека пресметала дека Швајцарија – која минатата година ги укина сите индустриски тарифи – им наплатила на американските тарифи од 61 процент и затоа ќе воведе нови тарифи од 31 процент на швајцарските стоки.
Иако Де Монпелје од ING призна дека секоја можна интервенција на девизниот курс од страна на Националната банка Швајвар ризикува „да го предизвика гневот на американската администрација“, таа тврдеше дека централната банка веројатно ќе интервенира на пазарите во наредните месеци.
