Двата најголеми синџири на аптеки во Србија – Лили Дрожери и Бену – заедно остварија приход од 46 милијарди динари во 2022 година, што е нешто повеќе од 390 милиони евра.
Резултатот на сите компании во секторот е уште поимпресивен – податоците на компанијата за кредитен рејтинг CompanyWall покажуваат дека 1.180 регистрирани фармацевтски објекти во 2022 година оствариле вкупен приход од 168,2 милијарди динари или речиси една и пол милијарда евра.
Се проценува дека во нашата земја работат околу 4.000 аптеки, од кои големи синџири се состојат од стотици објекти. Лили Дрожери, која е на прво место по вкупен приход во малопродажбата на фармацевтски производи во аптеките, според сопствените податоци, има повеќе од 200 аптеки, додека Бену има 430 аптеки низ Србија.
Бројот на аптеки во европските земји варира од девет во Данска до 88 во Грција. Во Србија, според порталот Статиста, има 18 аптеки на 100.000 жители.
Третиот член на „големата тројка“ според приходите е др. Макс, во чие „семејство аптеки“ се и Нова Фарм, Медис лек, Цвејиќ, Мелем, Ристиќ и Емили фарм, со речиси 300 аптеки низ Србија.
Аптеките кои оствариле најголеми вкупни приходи најлесно се делат на странска и домашна, па – ако останеме меѓу првите 10 – во домашна сопственост се Лили, како и аптеките Јанковиќ, Фили, Гален Фарм, Вегафарма и Кршенковиќ, додека АУ Цвејиќ е дел од „семејството“ Dr.Max, а сопственикот на Pet Network SRB е компанија со седиште во Загреб.
Сопственици на Benu се Phoenix Pharma, српската членка на германската групација Phoenix која работи во 27 земји, додека Dr.Max е чешката групација со најголем ланец на аптеки во Централна и Источна Европа.
Друга поделба на домашниот фармацевтски пазар може да се направи според големината на аптекарскиот објект, односно бројот на аптеки што го сочинуваат синџирот. Секоја прошетка по главните улици во Белград, како и по трговските центри, подразбира поминување покрај најмалку две или три аптеки.
„Оваа појава одамна ја загрозува работата на веќе постоечките аптеки и ја сведува работата на мајсторите по фармација на незначителен занает“, предупредува Мирјана Марковиќ, магистер по фармација и претседател на Секцијата за фармација на Здружението на фармацевтските друштва на Србија, за Бизнис.рс.
Законот, инаку, предвидува фармација да може да врши магистер по фармација, односно магистер по фармација со соодветна специјализација и фармацевтски техничар со соодветна здравствена стручна школа.
„Мајсторите за фармација се најпристапните здравствени работници и обезбедуваат цела низа здравствени услуги, од набавка на лекови и подготовка на магистерски и галенски лекови до совети за правилна примена и несакани ефекти“, вели Мирјана Марковиќ.
А, пазарот во аптеките влезе на „мала врата“ пред седум години, кога со уредбата за списокот на производи што смеат да се продаваат во аптеките беше наведено дека „производи за нега“ може да се најдат меѓу лековите на рецепт и без рецепт, помошните лекови и медицинските козметика, заштита и боење за усни и очи“ или „производи за чистење“, чадори, чорапи и „друга текстилна облека што доаѓа во контакт со кожата“.
