Милиони шпански жители се соочуваат со зголемени цени за изнајмување бидејќи, на пазар со мала понуда, многу сопственици ги издаваат своите простори на туристи, предупредуваат подстанарите и нивниот синдикат.
„Ова е хорор. Не можете да најдете ништо пристојно под 600 евра месечно, без разлика дали тоа е мало студио или стан што го делите со други луѓе“, вели 36-годишната Елиса, која дошла да живее во Мадрид во август бидејќи се вработила во државна служба.
Барселона има најскапа кирија меѓу градовите, каде во просек е потребно да се плати 19,2 евра за метар квадратен, додека во главниот град Мадрид цената е 17,4 евра, покажуваат податоците за август на компанијата за недвижности Идеалиста. Потоа следуваат крајбрежниот баскиски град Сан Себастијан и одморалиштата Марбела и Палма де Мајорка. За да изнајмите стан од 90 квадратни метри во Барселона, треба да платите 1.746 евра месечно, а во Мадрид 1.566 евра. И во двата случаи цената ја надминува месечната минимална бруто плата од 1.080 евра.
Првите три недели по пристигнувањето во Мадрид, Елиса ги поминала во просторот на црквата наменет за студенти, кои биле на летен одмор, каде платила 330 евра. Таа потоа барала сместување преку онлајн агенциите Idealista и Fotocasa. „Ми понудија станови што ќе ги делам со 4, 5 или 6 луѓе, со една бања. Или некаков стан без прозорци со чудни луѓе“, вели таа.
Таа одбила, но за нешто подобро, станоиздавачите побарале однапред да ја плати киријата за четири месеци, киријата за тековниот месец, дополнителни пари како осигурување во случај станот да биде оштетен и банкарска потврда за постојан приход.
„Сопствениците само полудеа“, се жали Елиса. Околу 15,9 отсто од Шпанците живееле во стан под кирија во 2011 година, додека 13,5 отсто живееле на овој начин десет години порано, покажуваат најновите податоци на шпанската статистичка служба. Повеќе од 7,7 милиони луѓе во 3 милиони станови сега плаќаат кирија на станоиздавачите.
Елиса успеала да најде убав гарсоњера, но потоа видела клаузула во договорот која барала да плати цела година кирија доколку замине порано. Таа побарала од сопственикот да го смени, по што се налутила. Следниот ден на грд начин ја известилае дека тукушто го изнајмила станот на друго лице.
„И тоа на денот кога се договоривме да го потпишеме договорот и кога дојдов во станот со работи“, вели Елиса.
Околу 48,7 отсто од Шпанците како Елиса се на прагот на сиромаштија бидејќи половина од нивниот приход оди за плаќање кирија. Шпанија, заедно со Литванија, каде 40 отсто од станарите издвојуваат повеќе од 40 отсто од својот приход за кирија, е на самиот врв на Европската унија според бројот на такви сиромашни граѓани, покажуваат податоците на статистичкиот институт Евростат.
Елиса на крајот успеа да најде стан од 22 квадратни метри во областа Лавапиес, во центарот на Мадрид, веднаш до метро станицата. „Студиото е сосема пристојно за 600 евра месечно, а сопственикот изгледа нормално“, вели таа.
Каталонскиот сојуз на станари (Sindicat de Llogateres) тврди дека високата кирија е последица на изнајмување простор на туристи и со краткорочни сезонски договори. „Државата треба да ги регулира цените за изнајмување станови и да ги елиминира дозволите што ги дава за туристички цели“, изјави портпаролот на синдикатот Енрике Арагонес за новинската агенција ЕФЕ.
Тој напоменува дека користењето станови за туризам треба да биде поинаква активност.
На 1 септември, Елиса се преселила во мал стан во областа Лавапиес, каде што живеат и туристи во кафулиња, но нејзините проблеми не завршиле тука. За варосувањето и помага другарка од студентски денови, бидејќи ѕидовите беа дотраени поради честото користење, а некои други работи требаше многу да се менуваат и исчистат пред да се всели.
„Среќна сум затоа што кошмарот заврши“, вели таа за време на паузата од сликањето. „Поминав недели преговарајќи со агенциите, се расправав со сопствениците и ги посетив најразновидните делови на Мадрид. Беше навистина пекол“, вели таа.
Стан со големина на нејзиниот сега се издава за 700 евра, што е за 100 евра повеќе од цената за која се договорила пред еден месец. Закупувачите, пак, тврдат дека тоа е резултат на понудата и побарувачката.
