Сет на закони од трудовото право како Законот за работни односи, Законот за вработување и осигурување во случај на невработеност и Законот за мирно решавање на работните спорови ќе претрпат измени следнава година. Надлежните најавуваат година на сеопфатна законска реформа во делот на трудовото право со што ќе се подобри делот на заштита на работничките права.
Заменик-министерот за економија и труд Марјан Ристески денеска откри дека во фокусот се повеќе закони. Најавува дека 2026 година ќе биде динамична година во областа на трудовото право.
– Ќе бидат донесени повеќе нови закони, а одредени постојни закони ќе бидат прилагодени на европските директиви. Со тоа очекуваме значително унапредување на законската рамка во областа на трудовото право во Република Македонија, што директно ќе придонесе за подобрување на квалитетот на животот, особено во делот на заштитата на правата на работниците, изјави денеска Ристески пред почетокот на конферецијата посветена на достоинствената работа што се одржа на Правниот факултет во Скопје со поддршка на Центарот за клиничка едукација за трудово и социјално право.
Професорот Лазар Јовевски кој е раководител на Катедрата по трудово и социјално право вели дека многу од овие закони веќе се научно анализирани и треба да се изменат, дополнат или да се донесат како нови законски решенија.
– Станува збор за сет од повеќе закони кои треба да претрпат измени и дополнувања. Тука се Законот за работни односи, Законот за вработување и осигурување во случај на невработеност, како и Законот за мирно решавање на работните спорови. Исто така, треба да се разгледа и насоката во која ќе се развиваат законските решенија поврзани со заштитата од психолошко и сексуално вознемирување на работното место. Станува збор за широка палета на законски акти. Верувам дека 2026 година ќе биде година на сеопфатна законска реформа и се надевам дека сите овие закони, како и други кои не ги спомнав, ќе бидат заокружени и донесени како нови или унапредени законски решенија, изјави Јовевски.
Верува дека од денешната конференција ќе произлезат конкретни решенија за предизвиците со коишто во моментот се соочува државата.
– Имаме над 100 илјади луѓе кои се во сивата економија коишто не се евидентирани. Значи на тоа треба да работиме. Треба да работиме во делот на засилување на социјалниот дијалог од аспект преку директно вклучување на социјалните партнери во однос на решавањето на одредени круцијални проблеми, прашања, поврзани со одредени паричните побарувања, платите, надоместоците на плата и другите работнички права, посочува Јовевски.
Од Инспекторатот на труд велат дека за да се постигне поголема ефикасност клучно е да се зголемат капацитетите на Инспекторатот и да се зголемат глобите што се изрекуваат.
– Во секоја држава во светот глобите се поголеми од нашата држава. Најголемата глоба што можеме ние да ја изречеме е 350, 600 и 1.000 евра, а тоа значи дека ако се плати во рок од осум дена, ќе се плати половина од износот, односно најмалата казна би била 170, 300 и 500 евра. Со минималните казни не можеме да се псравиме со рабтодавачите бидјеќи ако анализираме во детали од тоа колку претставки има, ке видиме дека над 50 проценти од работдавачите кои ги кршат правата на работниците, го повторуваат истотот. затоа казните треба да бидат построги односно на одговорните лица можеби требада да им се земе да не може да управуваат со фирмите во еден одреден период. Ако правиме калкулација колку работодавачи има само во Скопје, тогаш треба кај еден работодавач да одиме на контрола еднаш на пет години. Само ако работиме на преставки од работниците за кршење на нивните работнички права, не можеме да стигнеме само по претставките што значи дека треба да се зајакнат капацитетите на Инспекторатот, вели Љуљзим Фаризи од Инспекторатот за труд.
Во моментот во Трудовиот инспекторат има околу 120 инспектори од кои околу 80 се во одделот за работни односи и 45 во одделот за здравје при работа.
