Прометот во Србија во трговијата на мало во декември 2023 година е највисок во последните 19 години, се наведува во новиот број на публикацијата „Макроекономски анализи и трендови“ (МАТ).
„Реалната вредност на прометот на стоки во трговијата на мало во декември 2023 година достигна највисоко ниво откако се мери на овој начин, бидејќи сериите на достапни податоци започнуваат од јануари 2005 година. Но, веројатно нема да погрешиме ако кажеме дека декември минатата година беше месец со најголем реален регистриран трговски промет во претходните три и пол децении“, вели Иван Николиќ, автор на публикацијата.
Како што објаснува тој, причина за ваквиот податок е сезонскиот фактор, поточно празничното пазарување, доаѓањето на туристи, наши луѓе од странство, во комбинација со падот на инфлацијата, пренесува Политика.
Вредноста на прометот на стоки во декември 2023 година е повисока за 9,8 отсто во однос на истиот месец од претходната година. Инфлацијата делумно го анулира овој раст, па реалниот промет во овој период се зголеми за 3,6 отсто. Со забавување на инфлацијата, реалниот промет од година во година во трговијата на мало се врати во позитивната зона во текот на ноември и декември. Ако се спореди целата 2023 година со претходната 2022 година, реалниот промет на стоки во трговијата на мало и понатаму е помал за 1,9 отсто. Од друга страна, битен факт е дека по серија од четиринаесет последователни месеци, во октомври, ноември и декември 2023 година, вредноста на индексот на реалниот промет конечно ја надмина просечната вредност на реалниот промет од претходната година.
И покрај нешто пониската инфлација, одредени европски земји во моментов бележат многу посилен пад на стандардот на граѓаните мерено според реалниот промет во стоковната размена, вели Николиќ.
Падот на реалниот промет во трговијата на мало на ниво на годишно ниво во декември изнесува 0,8 отсто во еврозоната. Згора на тоа, во Словенија реалниот сообраќај во декември е помал за неверојатни 15 отсто, во Естонија 4,2 отсто, Белгија 3,4 отсто, Германија и Австрија 1,8 отсто и 2,8 отсто.
Премногу висока инфлација
Доколку сообраќајот во Србија се набљудува според основните агрегати од Класификацијата на дејностите, во периодот јануари – декември 2023 година, во однос на истиот период од 2022 година, номинално намалување на вредноста на сообраќајот на моторни горива е забележано за 3,9 отсто, додека кај постојаните цени намалувањето е во опсег од 2,8 до 0,8 отсто забележано во сите набљудувани групи. Најголем раст бележи прометот на храна, пијалаци и тутун, а најмал прометот на непрехранбени производи, освен кај моторните горива.
Од друга страна, гледано одделно, во декември 2023 година сите групи производи конечно ја достигнаа реалната вредност на прометот од декември 2022 година. Во ноември, тоа не беше случај со реалниот промет од година во година на моторните горива.
И во ноември и во декември 2023 година, Србија имаше повисока инфлација на годишна основа од просекот на Европската унија и пониска инфлација од година на година од само една членка на Унијата, имено Чешка. Во ноември и декември 2023 година, инфлацијата на годишна основа, според концептот на усогласен индекс на потрошувачки цени, изнесуваше 7,9 и 7,5 отсто во Србија, 3,1 и 3,4 отсто во Европската унија и осум и 7,6 отсто во Чешка.
