Полскиот премиер Доналд Туск изјави пред пристигнувањето на самитот на ЕУ во Брисел, каде што се очекува да се донесе одлука за користење на замрзнатите руски средства, дека европските лидери се соочуваат со јасен и тежок избор.
„Сега имаме едноставен избор – или пари денес или крв утре“, изјави Туск пред новинарите.
Поранешниот претседател на Европскиот совет нагласи дека ова не важи само за Украина.
„Не зборувам за Украина, зборувам за Европа. Ова е наша одлука и само наша. Мислам дека сите европски лидери конечно мора да се издигнат на нивото на моментот“, објасни Туск.
Самитот на ЕУ е последна шанса да се донесе одлука за финансирањето на Украина, која ќе банкротира без заем и ќе ја изгуби војната од Русија, а клучната одлука е кај Барт де Вевер, премиерот на Белгија, која има 185 милијарди евра од вкупно 210 милијарди замрзнати во Европа.
Досега, Де Вевер цврсто се спротивставуваше на тој потег, плашејќи се дека Белгија би можела да биде цел на одмазда од Москва ако еден ден одлучи да го тужи Брисел во меѓународни судови, а во една прилика дури и спомена дека лично добил закана ако се донесе таква одлука.
Според него, Кремљ испратил директни закани до Брисел, ветувајќи „вечна одмазда“ ако Белгија ѝ дозволи на Европската Унија да ги заплени руските средства.
„Кој верува дека (рускиот претседател Владимир) Путин мирно ќе прифати конфискација на руски имот? Москва јасно стави до знаење дека ако се случи конфискација, Белгија и јас лично ќе ги чувствуваме последиците засекогаш. Тоа изгледа доста долго време“, рече Де Вевер во интервју за „Ла Либре“ претходно овој месец.
Шефот на белгиската влада ја нарече потенцијалната употреба на руски средства „кражба“ што „никогаш порано не е направена“.
„Кражбата на замрзнатиот имот на друга земја, нејзините суверени фондови, никогаш порано не е направена. Тоа се пари на Централната банка на Русија. Дури и за време на Втората светска војна, германските пари не беа конфискувани, туку беа замрзнати“, рече тој.
Кулминацијата беше за време на самитот во Брисел на 23 октомври. Европските лидери го пречекаа украинскиот претседател Володимир Зеленски убедени дека имаат подарок за него – милијарди евра замрзнати руски средства што очајно му се потребни за да ја одржи својата армија на фронтот. Премиерите и претседателите, толку сигурни во својот план, почнаа да размислуваат како најдобро да ги искористат тие пари, но потоа се случи студен туш – Белгија, земја со нешто помалку од 12 милиони жители, воопшто не дозволи таков заем.
„Фаталниот удар го зададе Барт де Вевер. Белгискиот премиер со очила, 54, изгледа ексцентрично на масата на самитот на ЕУ, со својата склоност кон кошули со тркалезни јаки, римска историја и духовити шеги. Овој пат беше смртно сериозен“, објави бриселскиот портал Политико.
„Сè уште не сум импресиониран, дозволете ми да кажам така“, рече Де Вевер подоцна во телевизиско обраќање.
„Нема да влеземе во ризици што вклучуваат стотици милијарди на белгиските рамена. Ни денес, ни утре, ни никогаш.“
Според службеници запознаени со дискусиите, предлогот почнал да се соочува со проблеми кога се зголемиле тензиите меѓу Де Вевер и неговиот сосед, германскиот канцелар Фридрих Мерц, кој е еден од најцврстите поддржувачи на планот од самиот почеток. Мерц, опишан од некои извори како „импулсивен“, повика на користење на руските пари уште во септември, можеби исплашувајќи ги своите белгиски соседи со тоа што се изјасни толку силно и рано.
Сепак, овој контроверзен план има противници и во самата Унија.
Покрај Белгија, која јасно стави до знаење дека без цврсти гаранции заемот нема да се случи, унгарскиот премиер Виктор Орбан постојано го опишуваше таквиот потег како „објава на војна“ против Москва и ја окарактеризира идејата како „мртва“ затоа што има дел од земјите-членки што се спротивставуваат на тоа.
