Стапката на инфлација во Турција падна под 50 отсто за прв пат по повеќе од една година, посочувајќи дека програмата за економски пресврт на претседателот Реџеп Таип Ердоган успева да го забави растот на цените.
Потрошувачките цени се зголемија за 49 отсто во септември во споредба со истиот месец во 2023 година, по минатомесечните 52 отсто, што е најбавно темпо од јули 2023 година, објави турското биро за статистика, пренесува Фајненшл тајмс.
Инфлацијата е пониска од референтната стапка на централната банка од 50 отсто, што значи дека реалните каматни стапки станаа позитивни за прв пат од 2021 година, покажуваат податоците на ФактСет.
Забавувањето на инфлацијата и зголемувањето на реалните стапки нагласуваат како властите напредуваат во пресвртот на турската економија по реизборот на Ердоган во мај 2023 година.
Додека Ердоган претходно се залагаше за политика на одржување ниски стапки по секоја цена, Турција оттогаш воведе болни мерки за штедење, вклучително и повисоки даноци.
Министерот за финансии Мехмет Шимшек, кој вети дека повторно ќе воспостави „рационална“ економска политика, рече дека податоците се доказ дека „намалувањето на инфлацијата не само што ќе го реши проблемот со трошоците за живот, туку и трајно ќе ја зголеми благосостојбата на граѓани“. Претходните политики на Ердоган предизвикаа големи нерамнотежи во турската економија, со рекордна инфлација над 85 отсто во 2022 година.
Пред општите избори во мај 2023 година, Ердоган додаде масло на прегреаната економија со големи стимулативни мерки, вклучително и зголемување на минималната плата и платите во јавниот сектор и еден месец бесплатен гас за домаќинствата.
Потрошувачите се обидоа да ги заштитат своите заштеди со купување на стоки како што се апарати и автомобили и преместување на средствата во долари и евра, што го зголеми дефицитот на тековната сметка и ги еродира девизните резерви на централната банка.
Турскиот претседател го смени курсот по неговиот реизбор, признавајќи дека поконвенционалните економски политики се единствениот начин да се повлече земјата од работ на влошена криза. Централната банка на Турција ја зголеми основната каматна стапка за повеќе од 40 процентни поени од почетокот на новата програма во јуни минатата година. Шимшек спроведе низа мерки, вклучително и зголемување на даноците на бензинот.
Новите мерки помогнаа да се привлечат меѓународни инвеститори кои побегнаа од турскиот пазар во последните години, а минатата недела земјата успешно ја продаде најголемата емисија на обврзници во долари во историјата.
Зголемувањето на реалните стапки е клучно достигнување за програмата на Шимшек. Економистите се обложуваат дека позитивните реални каматни стапки ќе помогнат да се ублажат некои од економските нерамнотежи со зголемување на привлечноста за чување средства на штедни сметки наместо користење на стоки и странски валути како вредност.
И покрај напредокот, инвеститорите и аналитичарите велат дека креаторите на политиката треба да поминат долг пат пред економијата да се врати на здрава основа. Тие, исто така, се загрижени за тоа колку долго Ердоган ќе се држи до новата програма што ја наруши неговата популарност бидејќи многу Турци сè уште не ги чувствуваат придобивките од ублажувањето на инфлацијата.
Политичката партија на Ердоган го доживеа најголемиот пораз на локалните избори во март годинава, а економијата имаше клучна улога во нив. Аналитичарите велат дека Анкара смета на побавен раст на цените за да го намали притисокот врз владата, а следниот круг општи избори е закажан за 2028 година.
